Ըստ աւանդութեան, Քրիստոսի հրաշափառ յարութեան` Ս. Զատկուան առիթով հոգեթով սովորութեան վերածուած է հայ հոգեւոր պետերու եւ առաջնորդներու կամ անոնց փոխանորդներու կողմէ յաւուր պատշաճի պատգամներու եւ տօնական օրերու մաղթանքներու փոխանցումը իրենց հօտերուն, ինչպէս որ է պարագան Աստուածայայտնութեան` Ս. Ծննդեան առիթով:
Մինչեւ հոս ամէն բան բնական է ու հասկնալի: Անբնականը կամ անհասկնալին կը սկսի, երբ հոգեւոր հովիւ մը Ս. Զատկուան իր պատգամը կ՛եզրափակէ «Ձեզ եւ մեզ մեծ աւետիս» արեւելահայերէն հոլովաձեւով: Յամառօրէն կ՛ըսեմ, քանի որ նոյն հոգեւորականը Ս. Ծննդեան իր պատգամը եւս եզրափակած էր նոյնպիսի հոլովաձեւով (եւ այս` յաջորդական երրորդ տարին ըլլալով), որ ո՛չ մէկ արդարացում կրնայ ունենալ, երբ մենք` սփիւռքահայերս, այս պարագային` լիբանանահայերս, պարտադրաբար, զիրար պէտք է շնորհաւորենք արեւմտահայերէնով` «Ձեզի եւ մեզի մեծ աւետիս» հոլովաձեւով:
Միւս կողմէ, այլ հոգեւորական մը այս տարուան Ս. Զատկուան իր պատգամը եզրափակած էր «Քրիստոս յարեաւ ի մեռելոց, ճշմարտապէ՛ս յարեաւ» նախադասութեամբ, որ բառացի թարգմանութիւնն է արաբերէն «Ալմասիհ գամ, հագգան գամ» ըսելաձեւին: Ի՜նչ անհարկի փոխառութիւն, երբ մենք ունինք հոգեհարազատը, հայաբոյրը… Ինչո՞ւ չկառչիլ մեր ազգային աւանդութեանց եւ չորդեգրել տօնական մաղթանքներու մեր իւրայատուկ բանաձեւումը. Ս. Ծննդեան առթիւ` «Քրիստոս ծնաւ եւ յայտնեցաւ, ձեզի մեզի մեծ աւետիս», իսկ Ս. Զատկուան առթիւ` «Քրիստոս յարեաւ ի մեռելոց, օրհնեալ է յարութիւնն Քրիստոսի»:
… Ու տակաւին, ինչո՞ւ զարմանալ ու գաւաթ մը ջուրի մէջ փոթորիկ յառաջացնել` վայաբանելով, որ արեւմտահայերէնը վտանգուած լեզուներու կարգին դասուած է: Արեւմտահայերէնը չի կրնար վտանգուած ըլլալ, երբ զայն գործածողները լրջօրէն կը գուրգուրան անոր… բանիւ եւ գործով:
ՏԻՐԱՆ ԱՂԱԶԱՐԵԱՆ