Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի ջանքերուն շնորհիւ` Հայաստան տեղափոխուած եւ թանգարանին նուիրուած է Հայոց ցեղասպանութենէն վերապրած ամերիկաբնակ հայ գերդաստանի մը ընտանեկան արխիւը: Այս մասին կը տեղեկացնեն Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկէն:
Ամերիկաբնակ Սուսան Սոլաքեանը Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկին յանձնած է իր մեծ ընտանիքին մեծ պատմութիւնը` յուշագրութիւններ, փաստաթուղթեր, լուսանկարներ: Ան վստահ է, որ իրենց ընտանեկան մասունքները յայտնուած են հոգատար ձեռքերու մէջ, իսկ նպատակն է` սերունդներուն փոխանցել ամէնէն կարեւորը` յիշողութիւնը:
Ծնունդով Մեզրէէն (Խարբերդի նահանգ)` Թովմաս եւ Եսթեր Մկրտիչեաններու ընտանեկան աւելի քան մէկ դարու պատմութիւնը, իրենց պատմական հայրենիքէն բռնագաղթուելէն մինչեւ Միացեալ Նահանգներու մէջ բնակութիւն հաստատելը, հարուստ է պատմագրական ճշգրիտ տեղեկութիւններով, ինչպէս նաեւ` պարզապէս մարդկային կորուստի ծանրագոյն դրսեւորումներով:
Ընտանեկան արխիւային նիւթերը կարեւոր սկզբնաղբիւր են Խարբերդի հայերու տեղահանութեան, կոտորածներու` մասնաւորապէս գերմանացի պաշտօնեաներու` թուրքերու մեղսակիցը եւ աջակիցը ըլլալու, հայ մտաւորականութեան դաժան սպանութեան, կիրարկուած բռնութեան, ինչպէս նաեւ` գաղթականներու դրութեան մասին:
Հաղորդենք, որ նիւթերը մանրամասնօրէն պիտի ուսումնասիրուին Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի գիտաշխատողներուն կողմէ եւ պիտի ներկայացուին հանրութեան: