Գերմուշի հայկական եկեղեցին փլուզման վտանգի տակ է: Հակառակ անոր որ 2011 թուականին եկեղեցին եւ անոր յարակից տարածքը զբօսաշրջային կեդրոն յայտարարուած էին, հետագայ 6 տարիներու ընթացքին այնտեղ որեւէ աշխատանք չէ կատարուած: Իսկ գանձագողերուն փորած խոր փոսերը մեծ վտանգ կը ներկայացնեն եկեղեցիին համար: Գերմուշի (Գամուրջ, Կամուրջ) Սուրբ Աստուածածին եկեղեցին, որ կը գտնուի Ուրֆա կեդրոնէն 10 քմ դէպի հիւսիս-արեւելք ու կառուցուած է 19-րդ դարուն, գանձագողերու պեղումներուն պատճառով կը գտնուի փլուզման վտանգի տակ: Կեդրոնը Հալիլիյէ շրջանին կապող Գերմուշ գիւղի հայկական եկեղեցւոյ կողքին գտնուող պատմական կառոյցը անուշադրութեան մատնուած էր, որուն պատճառով քանդուած է, իսկ կանգուն մնացած հատուածներն ալ փլուզման վտանգի տակ են:
Ո՛չ պահակ կայ, ո՛չ ցուցանակ
Մինչեւ 2013 թուական Գերմուշի եկեղեցին որպէս գոմ օգտագործուած է, որուն անդրադարձած են նաեւ լրատուամիջոցները: Եկեղեցին օրըստօրէ աւելի կը վնասուի: Կառոյցին համար պատուհաս դարձած գանձագողերն ալ շէնքի կանգուն մնացած մասերը քար ու քանդ ըրած են: Լրատուամիջոցներու անդրադարձէն ետք պաշտօնեաներ սկսած են գործել ու եկեղեցւոյ համար պահակ նշանակած են: Դրան վրայ ալ փակցուցած են եկեղեցւոյ պատմութիւնը ներկայացնող ցուցանակ մը: Սակայն հիմա եկեղեցին ո՛չ պահակ ունի, ո՛չ ալ ցուցանակը կայ:
Զբօսաշրջութեան զարգացման կեդրոն
Եկեղեցւոյ շրջակայքը բացուած անհամար փոսերը պատմական նշանակութիւն ունեցող շինութեան բաւական վնաս հասցուցած էին, այդքանը բաւարար չէր, վերջին մէկ ամսուան ընթացքին եկեղեցւոյ սիւներուն քով փորուած են մօտաւորապէս 2 մեթր խորութիւն ունեցող 3 փոսեր, որոնք եկեղեցին կանգնեցուցած են փլուզման եզրին: 2011 հոկտեմբեր 23-ին մշակոյթի եւ զբօսաշրջութեան նախարարութեան առաջարկով նախարարներու խորհուրդը որոշեց Գերմուշի Սուրբ Աստուածածին եկեղեցին եւ շրջակայ տարածքը յայտարարել զբօսաշրջութեան զարգացման կեդրոն, սակայն հետագայ 6 տարիներու ընթացքին եկեղեցւոյ մէջ կամ անոր շրջակայքը որեւէ աշխատանք չէ կատարուած:
Երբ հայերը տեղահանուեցան…
Յայտնի է, որ մինչեւ 1915 Ուրֆայի շրջանի ամէնէն մեծ գիւղ Գերմուշի մէջ գտնուող եկեղեցւոյ հարեւանութեամբ դպրոց մը եղած է, որ ունեցած է 100-է աւելի աշակերտ, իսկ գիւղի շրջակայքը գտնուած են հին վանական համալիրի մնացորդներ: Յայտնի է նաեւ, որ գիւղը ունեցած է 800 տուն բնակչութիւն: Եկեղեցին 1881 թուականին Յակոբ Արդվիսեանի կողմէ վերակառուցուած է, իսկ գիւղի շրջակայքը հին ժամանակ եղած են Սուրբ Յովհաննէսի, Սուրբ Թադէոսի, Սուրբ Յակոբի ու Սուրբ Մինասի վանքերը: Բացի Գերմուշի եկեղեցիէն` գիւղը ունեցած է եւս 2 եկեղեցի:
Սուրբ Աստուածածին եկեղեցին մինչեւ 1915 թուական եղած է ուղղափառ հայերու աղօթատեղին, 1915-ի Ցեղասպանութենէն ետք աւերակի վերածուած է:
1915-էն ետք Մուսթաֆա Քեմալ Աթաթուրքը գիւղը յանձնած է համիտիյէ գունդի հրամանատարներէն Սիւմեր փաշային: Անիկա այժմ կը գտնուի Սիւմեր փաշայի ժառանգորդներուն ձեռքը: