ԳՐԻՇ ԴԱՒԹԵԱՆ
Խաւար էր իջել աշխարհի վրայ,
Խաւար էր իջել եւ հոգիներին,
Լոյս չկար, անգամ գունատ, հեռակայ,
Հսկայ անդունդ էր բացւում ահագին:
Անդունդի եզրին կանգնել էր դողդոջ
Մի ողջ ազգ, երկրով բաժան ու տկար,
Եւ չկար յոյսի ոչ մի քար, թէ խոչ,
Որին յենուելով չընկնէր փոս ու դար:
Արեւն էր ծագում` ուրիշի համար…
Մեր դէմ խաւարն էր խաւարին պատում,
Ու աշխարհային խաւարից խաւար`
Հոգու խաւարն էր ազգին թրատում:
Եւ նա էլ քուն էր խաւարում այն մութ,
Ու խաւար կեանքով յղփանում էր նա,
Բայց ընդոստ ծնուեց բոցով մի կապոյտ
Մի անմահ երազ մեծ սրտում նրա…
Մի երազ ծնուեց հրով սրբազան,
Ու վառեց այն ինչ խաւար էր ու սեւ,
Եւ այն երազում գոյներ զանազան
Իրար մերուեցին ու դարձան արեւ…
Ա… արեւ՜, արեւ… նա ձեռքը մեկնեց,
Մութը ճեղքելով բռնեց արեւին,
Արեւին բռնեց… ա… աղաղակե՜ց…
Ու ա քանդակեց երկնքի դէմքի՜ն…
Ա… ա՜յբ, նա գոչեց… արեւ ու աստուած…
Ա… աշխարհարար, ա… անմահութիւն…
Ա… աղբիւր կեանքի ամենատարած…
Ա… արդարութիւն, ա… ազատութիւն…
Տառ… տառ ծնւում էր հրաշքն անպատում,
Ու մի կուռ բերդ էր յառնում բառ առ բառ…
Երկաթագրով հիմքն էր ամրանում,
Յարկն էր կամարւում երկաթաբարբառ…
Ամէն մի քիւը եւ սիւնը կայուն
Տաճար էր դառնում սրբազան ուխտի,
Մատաղ սերունդն էր դպրութեամբ սնւում,
Բացում ակօսը ապագայ բախտի…
Կայծը ընկել էր խաւարի շեղջին,
Ու մէկից շեղջը բռնկուեց հրո՛վ,
Որ լափեց նոյնիսկ հոգու խաւարչտին
Գիտութեան լոյսի ազգային բառով: