Հասարակական-քաղաքական գործիչ, Ազգային ժողովի նախկին պատգամաւոր Լիլիթ Գալստեանը հարցազրոյց մը տուած է հայրենի «Թերթ» լրատուական կայքին` անդրադառնալով կառավարութեան եւ մասնաւորաբար վարչապետ Յովիկ Աբրահամեանի այն յայտարարութեան, թէ վճռական են երկրին մէջ խորքային փոփոխութիւններ կատարելու իմաստով: Ան նշած է, որ զանգը հնչած է, եւ անյետաձգելի փոփոխութեան անհրաժեշտութեան մասին գիտակից են բոլորը` թէ՛ վարերը, եւ թէ՛ վերերը: «Այս օրերին յորդած դրական ներուժը, փոփոխութեան հրամայականը չօգտագործելն ուղղակի յանցագործութիւն կը լինի սեփական պետականութեան եւ ժողովրդի նկատմամբ», ըսած է ան:
«ԹԵՐԹ».- Կառավարութիւնը յայտարարել է, որ վճռական է կառուցուածքային փոփոխութիւնների գնալու հարցում: Կարծում էք` մեր քաղաքական իշխանութիւնը գիտակցո՞ւմ է փոփոխութիւնների անհրաժեշտութեան չափը եւ ունի՞ խօսքից գործին անցնելու կամքը:
ԼԻԼԻԹ ԳԱԼՍՏԵԱՆ.- Այն, որ երկիրը խորքային, համակարգային փոփոխութիւնների անհրաժեշտութիւն ունի, աներկբայ է: Ապրիլեան քառօրեայ պատերազմն ու շարունակուող ռազմական գործողութիւնները անողոքաբար երեւակեցին բոլոր մարտահրաւէրները` թէ՛ արտաքին եւ թէ՛ ներքին ճակատում: Մենք այլեւս նահանջելու, սայթաքելու ու սխալուելու տեղ չունենք: Ուրախ եմ, որ իշխանութիւններն ամենաբարձր մակարդակում ունեցան համոզումը, որ արմատական փոփոխութիւններն անյետաձգելի անհրաժեշտութիւն են, մանաւանդ` ազգային անվտանգութեան պարունակում: Ի հարկէ, կարող էք իրաւացիօրէն հակադարձել, թէ այսպիսի յայտարարութիւններ էլի են եղել, սակայն հաստատումներին չի յաջորդել գործնական վարքագիծը: Այնուամենայնիւ, քաղաքացիական ու քաղաքական իմ հոտառութիւնը թոյլ է տալիս բարձրաձայնել, որ զանգը գուժել է. անյետաձգելի փոփոխութեան անհրաժեշտութիւնը գիտակցւում է բոլորի` թէ՛ ներքեւների, թէ՛ վերեւների կողմից: Այս օրերին յորդած դրական ներուժը, փոփոխութեան հրամայականը չօգտագործելն ուղղակի յանցագործութիւն կը լինի սեփական պետականութեան եւ ժողովրդի նկատմամբ: Դանդաղելու ժամանակ չունենք. մարտահրաւէրներն իրօք լուրջ են: Արտաքին ճակատում, փա՜ռք Աստծոյ, երբեք չենք ունեցել տարաձայնութիւններ, եւ ազգային միասնականութիւնն է եղել մեր արտաքին ճակատի հիմնական առանցքը:
Լաւատես եմ, տեսնում եմ, որ յայտարարութիւններին նաեւ քաղաքական վարքագիծ է յաջորդում: Համոզուած եմ, որ իմ երեք ընկերները, ովքեր կառավարութիւնում շատ կարեւոր ոլորտների պատասխանատուութիւն են ստանձնել, հետեւողական եւ աննահանջ են լինելու: Հաւատում եմ նաեւ, որ մեր քաղաքական ուժի` ՀՅԴ-ի ներկայութիւնն այդ քաղաքական գործընթացներում լրացուցիչ կամք ու հետեւողականութիւն է հաղորդելու քաղաքական որոշումներին:
«Թ.».- Ըստ ձեզ, որոշակիօրէն ո՞ր քայլերից յետոյ պէտք է բոլորի համար պարզ ու համոզիչ լինի, որ իշխանութիւններն այս անգամ անկեղծ են:
Լ. Գ.- Խնդիրն այն է, որ կարճ ժամանակահատուածում շօշափելի փոփոխութիւններ ակնկալելն անիրատեսական է: Նախ` պէտք է ախտորոշումների մէջ, անկեղծ լինել, ցանկանալ մեր երկրում այդքան խոցելի արդարութիւնը, օրէնքի գերակայութիւն հաստատել: Շատ եմ կարեւորում առաջիկայ ընտրութիւնները: Իշխանութիւնների համար ամենամեծ փորձաքարը, թէ որքանով են անկեղծ իրենց յայտարարութիւնների մէջ` կ՛երեւայ առաջիկայ ընտրութիւններում: Խորհրդարանական երկրում խորհրդարանի որակով, է պայմանաւորուած երկրի փիլիսոփայութիւնը: Եթէ նորից պիտի գնան ընտրակեղծիքների, գնահատեն կեղծ հաւատարիմներին ու նորից խորհրդարանում յայտնուի համրերի, խուլերի, տգէտների ու հայհոյողների բանակը, կը նշանակի` ոչինչ էլ չի փոխուի. կը խարխափենք նոյն փտածութեան, մաշող միջակութեան, արտագաղթի ու աղքատութեան որոգայթում:
Ինչեւէ, քաղաքական վարքագծում փոփոխութիւններ ես այսօր արդէն տեսնում եմ` պիւտճէի անարդիւնաւէտ ծախսերի կրճատում, պիւտճէի լափելուն կամ փոշիացմանն ուղղուած յանձնարարականներ…. Լաւատես եմ, յուսանք այս շարքը կը խորանայ, նաեւ պատասխանատուութիւն կը կրեն նրանք, ովքեր այս կամ այն ոլորտում որոշիչ դերակատարութիւն են ունեցել, մասնակից են եղել միջոցների անարդիւնաւէտ ծախսմանը կամ փոշիացմանը:
Մենք յաճախ միակողմանի ենք դատում. ի հարկէ, իշխանութեանն է առաջնային պատասխանատուութիւնը, բայց կ՛ուզենայի, որ մեր հասարակութիւնը, քաղաքացին պատասխանատուութեան իր բաժինը եւս գիտակցէր: Արդար ընտրութիւններում, ընկերային ու իրաւական հասարակութեան կերտման մէջ քաղաքացու դերակատարութիւնը բացառիկ է. մենք ենք կեղծո՛ղն էլ կաշառք վերցնո՛ղն էլ, տուո՛ղն էլ, եւ այլն, եւ այլն. այնպէս որ, համընթաց գործընթացներ են, եւ քաղաքացին եւս պատասխանատուութիւն ունի երկրում փոփոխութիւններ իրականացնելու համար:
«Թ.».- Ապրիլեան պատերազմը վերլուծելով, ի՞նչ եզրակացութեան պէտք է յանգենք` ի՞նչ ունենք եւ ինչի՞ պակաս կայ` դիմակայելու առկայ մարտահրաւէրները:
Լ. Գ.- Արտաքին վտանգին դիմակայեցինք մեր միասնական, անընկճելի ոգով: Միասնականութեան մի ուժ պոռթկաց, որը շատ յաճախ թերագնահատել էինք: Այդ ուժին կ՛ուզենայի, որ գումարուէր իշխանութեան իմաստնութիւնը: Կ՛ուզենայի այն բոլոր պաշարները, որ ունենք, գնահատենք: Մեր ամենամեծ հարստութիւնը, մեր մարդկային պաշարն է, մարդկային տեսակը: Ցանկացած պետութեան նախագահ կը նախանձէր մեր երկրի նախագահին այսպիսի որակով ազգ ունենալու համար: Այդ իմաստով անգնահատելի է մեր ունեցած հարստութիւնը:
«Թ».- Համակարծի՞ք էք այն տեսակէտների հետ, որ ապրիլեան պատերազմը ցոյց տուեց, որ մեծ հաշուով դաշնակից չունենք եւ միայնակ ենք մեր խնդիրներում:
Լ. Գ.- Մենք ենք մեր հիմնական դաշնակիցը, սա անքննելի հաստատում պիտի լինի: Որեւէ երկիր չի կարող եւ շահագրգիռ չէ մեզ համար անել աւելին, քան մենք ենք կարող կամ պարտաւոր ենք անել: Բոլոր մարտահրաւէրները դիմակայելու հիմնական զէնքը կայուն զարգացող, ժողովրդավարական, պաշտպանուած իրաւունքով պետութիւնն է, որտեղ մարդն արժէք է: Ցաւօք, ամենամեծ արժէքին` մարդուն, մենք թերագնահատել ենք, մարդն օտարուած է, չգնահատուած, մարդակեդրոն չէ մեր երկիրը: Մի՞թէ կարելի էր սահմանին այդպէս զինուոր պահել® Մինչդեռ պետութիւնը պահեց հէնց հայ զինուորը` 18-20 տարեկան զինուորը. ուժեղ, յամառ, թուրքի աչքերի մէջ անթարթ նայող, հողը սեփական արեամբ պահող: Ամաչում եմ, թէ ինչպէ՛ս կարող էի թերագնահատել այս տեսակին, որ իմ կողքին էր:
Մեր հիմնական դաշնակիցը մենք ենք, եւ մենք պէտք է կարողանանք մարտահրաւէրներին դիմակայել զարգացող ու արդար երկիր դառնալով: Այսօր ամբողջ աշխարհն է փոթորկումների մէջ, մեր աշխարհաքաղաքական դիրքը բացառիկ խոցելի է: Ժամանակն է մէկընդմիշտ ազատուել Տիզբոնից մարզպան բերելու եւ ռուսաց թագաւորին նամակ գրելու անարժանապատիւ բարդոյթից: Ի վերջոյ, պիտի հասկանանք, որ մենք ենք մեր հիմնական դաշնակիցը:
Ի հարկէ, սա չի նշանակում, որ պէտք չէ կարողանանք արդիւնաւէտ արտաքին քաղաքականութիւն վարել: Ցաւօք, այս օրերին մի շարք խնդիրների կողքին փաստեցինք նաեւ, որ արտաքին քաղաքականութեան մէջ շատ բացեր ունենք: