Quantcast
Channel: Յօդուածներ – Aztag Daily –Ազդակ Օրաթերթ (Armenian Daily Newspaper based in Lebanon)
Viewing all articles
Browse latest Browse all 17235

Աշխարհը Միքրոքանդակով

$
0
0

ԱՆԻ ԲՐԴՈՅԵԱՆ-ՂԱԶԱՐԵԱՆ

Պապն ու թոռը կողք-կողքի են, թոռը ակնապիշ կը հետեւի պապիկին ձեռքի շարժումներուն, որ այնքան զգուշօրէն կը հարուածէ` մանրադիտակէն դիտելով իր քանդակը, բան մը, որ անկարելի է անզէն աչքերով տեսնել… Ու այդ պահէն ի վեր փոխանցում մը տեղի կ՛ունենայ, արեան ու ծինին ճամբով փոխանցուածն է, որ կեանք կ՛առնէ, ջերմ ու մտերմիկ ցանկութիւն մը կը գծէ մանուկին ներաշխարհին մէջ, ցանկութիւն` նոյնին նմանը ստեղծելու, նոյն ձեւով ստեղծագործելու: Ահա այդ ցանկութիւնն է, որ մէկիկ-մէկիկ վարպետին` պապիկին օգնութեամբ, արուեստին գաղտնիքները կը բացայայտէ ու թոռան կեանքի անբաժան մէկ մասնիկը կը դառնայ: Ահաւասիկ պապիկին արուեստն է, որ կը շարունակէ ան, ու, ամենաէականը, անոր տենչն է` պապիկին կիսատ թողած գործը կատարելութեան հասցնել: Կուտակուած փորձին ու գիտելիքներուն նորովի նայելու կարողութեամբ, ան կը ջանայ շարժական միքրոքանդակներու ստեղծման գաղափարին նիւթեղէն տարազ մը հագցնել:

***

Փոքր ցուցասրահ մըն է ընդամէնը, պզտիկ սենեակ մը միայն, ուր կողք-կողքի տեղադրուած են ապակեայ սարքեր` մանրադիտակներով օժտուած: Հո՞ս պիտի տեսնեմ քանի մը օր առաջ Դիմատետրի էջերուն վրայ տեղադրուած յայտարարութեան պատկերները. միայն հո՞ս, այս փոքր տարածութեան մէ՞ջ, կը խորհիս ներս մտած պահուդ ու կը յառաջանաս արուեստին ձգողականութեան անսալով:

Արուեստ: Ի՛նչ տարօրինակ դրսեւորումներ ունիս, մէկուն պատկերին միջոցով, միւսին` մեղեդիներուն, ուրիշի մը` ձայնին, խօսքին, գիրին…, տիեզերական բարի ընծայ մըն ես, որ համամարդկային լեզու մը կը գծէ: Ո՛չ այբբենարան կ՛ուզէ, ո՛չ ալ թարգմանիչ հասանելի է բոլորին տեսողութեան, լսողութեան… բայց այս մէկը, ա՛յս մէկը իրապէս իւրայատուկ է:

Որքան խորունկ է մարդկային կարողութիւնը, ունակութիւնը, մանաւա՛նդ կամքը: Կամքն է, որ կը կաթկթի շնորհքին վրայ, ցոյց կու տայ գեղեցկութիւնը աշխատանքին, արգասիքը, ու կը հասուննայ աշխատասիրութիւնը անհատին մէջ` տեսած գեղեցկութիւնը փայլեցնելու, ձեւափոխելու, արդիականացնելու…

Կանգ կ՛առնեմ առաջին մանրադիտակին առջեւ` «Կիսաթանկարժէք քարերու փոշեհատիկի վրայ փորագրուած խաչքար», կը կարդամ մանրադիտակին վերը` պատին տեղադրուած բացատրութիւնը: Ամիսներու աշխատանք է դէմս ցուցադրուած փորագրութիւնը, եւ ի՜նչ փորագրութիւն, բոլոր մանրամասնութիւններով հայկական խաչքար մը կայ մանրադիտակին ետին թաքնուած, այո՛, թաքնուած ու ինչպէ՛ս չըլլայ… Այսքան մանրազնին աշխատանքին միայն պէտք է գուրգուրալ, հիանալ, պահել զայն…

Կողքի մանրադիտակը դարձեալ խաչքարեր կը պատկերէ, մազի թելի հասակին փորաքրուած քանի մը իրերայաջորդ ոսկեզօծ խաչքարեր են անոնք. ոսկեթել մազ մը, բայց որքա՜ն արժէքաւոր:

Մանրադիտակները դիտելով` կը յառաջանաս, աշխարհի բոլոր ցամաքամասերէն արքաներ բազմած են հոն: Ծովէ ծով հայրենիքին քարտէսը կ՛ուրուագծուի մտքիդ մէջ, երբ արքայից արքայ Մեծն Տիգրանի մանրաքանդակը կ՛երեւի:

«Եթէ նպատակիդ հասնիլ կ՛ուզես, ապա պէտք է ամէն օր, նոյնիսկ` շատ կարճ ժամանակ, քայլ առնել դէպի այդ նպատակը», կը փսփսայ ականջիդ աշխարհի հզօրագոյն ղեկավարներէն Նափոլէոնը, երբ ոսկեգոյն կիսանդրին կ՛երեւի մանրադիտակին ետին: Միացեալ Նահանգներու Ազատութեան յուշարձանը իր բոլոր մանրամասնութիւններով, արծաթափայլ հպարտ կեցուածքով ցցուած է մանրադիտակին ետին…: Հոն մանուկ մը կը հիանայ իր հերոսին` Փոքրիկ Իշխանին մանրաքանդակով, Փոքրիկ Իշխանը կը սաւառնի աստղազարդ երկնային հմայագեղ կապոյտ երանգներուն մէջ պտտելով, ի՜նչ հաճելի:

Համաշխարհային խորհրդանիշներ եւս կը ցուցադրուին` փիղերու եւ ուղտերու կարաւաններ, արքայական սայլեր, հոն եղնիկ մը խոտազարդ ժայռի մը վրայ հպարտօրէն կանգնած է, որուն եղջիւրները երկնային կապոյտին մէջ ոլորուն մթագոյն ջիղեր կը հիւսեն:

«Երբ ես զիս սիրեցի, դադրեցայ անցեալով ապրելէն եւ ապագայով մտահոգուելէն:

Այսօր կ՛ապրիմ միայն ներկայով եւ զայն կը կոչեմ «Բաւարարուածութիւն»…», կը շշնջայ Չարլի Չեպլինը իր խորախորհուրդ փիլիսոփայութենէն միտքեր, երբ մանրաքանդակը դիտող աչք մը ըլլայ:

Բրինձի ու ցորենի հատիկներու, կիսաթանկարժէք քարերու, ոսկիի փոշեհատիկներու, մազի թելերու օգտագործմամբ, ստեղծագործութիւններ քանդակուած են` աշխարհի բոլոր ցամաքամասերը ներկայացնող:

Քրտնաջան աշխատանք մըն է, ամիսներու, տարիներու… Յայտարարութենէ մը կը տեղեկանանք, որ կրտսեր Եդուարդ Տէր Ղազարեանը 2009-էն ի վեր կը զբաղի այս արուեստով նախ պապիկին հետ խորհրդակցաբար, ապա` առանձին: Ցուցադրութիւնը, աշխատանք մը ըլլալէ աւելի, շարունակականութեան խորհուրդը, արժէքը կը կրէ իր մէջ: Պապին ու թոռան միատեղ հաղորդակցութեան արդիւնքն է, որ տեսաանելի է արար աշխարհին` «Պահպանել, զարգացնել եւ փոխանցել յաջորդ սերունդներին», ցանկութեան բացայայտ արտայայտութիւնն էր պապին, որ թոռը, ահաւասիկ, կը շարունակէ ո՛չ միայն պապին ցանկութիւնը, այլ իր` Եդուարդ Տէր Ղազարեան կրտսերի մէջ դրոշմուած պաշտելի աշխատանքին շողն է տեսանելի:

Հրաշագեղ մոլորակէ մը դուրս ելածի տպաւորութեամբ, աչքդ փոքր ցուցասրահին դրան սեւեռած կը մնաս պահ մը, տպաւորութիւն մը, որ անջնջելի կը մնայ…

 

 

 


Viewing all articles
Browse latest Browse all 17235

Trending Articles



<script src="https://jsc.adskeeper.com/r/s/rssing.com.1596347.js" async> </script>