Խմբագրական «Գանձասար»-ի –Հոկտեմբեր Գ. –Գրողի՞ Տագնապ, Թէ՞ Ընթերցողի

Հայաստանի մէջ 16 հոկտեմբերը Հայ մամուլի օրն Է: Օրը կը համընկնի Մատրասի մէջ 16 հոկտեմբեր 1794-ին հիմնուած հայկական առաջին տպագիր պարբերականին` «Ազդարար»-ի հրատարակութեան:

Մամուլը կոչուած է  հասարակական, քաղաքական ու մշակութային մեր առօրեայ կեանքին արձագանգը ըլլալու, միաժամանակ, սակայն, առաջնորդողի դեր կատարելու հանրային կարծիքի ձեւաւորման մէջ` հրապարակագրական, մշակութային, գեղարուեստական ու գրական ընդունելի ճաշակ ներկայացնելու, գոհացնելու թէ՛ մտաւորական եւ թէ՛ սովորական ընթերցողին հետաքրքրութիւնները:

Այս երկուքին միջինը գտնելու պատասխանատւութիւնը ունի մամուլը` ընթերցողներու եւ գրողներու իր շրջանակը պահելու ու ժամանակակից լրատուական բաց համակարգին մէջ ուրոյն տեղ ունենալու համար:

Սուրիահայ մամուլը, յատկապէս` հալէպահայ մամուլը, իր իւրայատուկ դերը ունեցած է հայ մամուլի տարեգրութեան մէջ:

«Գանձասար», իր 26-ամեայ անընդմէջ լոյս ընծայումով, սուրիահայ մամուլի պատմութեան մէջ ամէնէն երկարատեւ թերթը կը հանդիսանայ:

Թերթը, իր խմբագրական կազմերով եւ աշխատակիցներով, իր հետեւորդներուն մէջ ընթերցանութեան հուրը, տեղեկացուած ըլլալու մարմաջը  վառ պահած է ու տարուէ տարի քայլ պահելով  ժամանակի զարգացումներուն ու լրագրական պահանջներուն հետ` փորձած է գոհացնել իր ծաւալող լսարանը:

Եթէ քննական մօտեցումով ակնարկ մը նետենք լրագրական դաշտի ներկայ պահանջներուն վրայ, անհրաժեշտ պիտի գտնենք քանի մը մատնանշում կատարել այս ուղղութեամբ:

Սուրիական տագնապին պատճառով լայն շրջանակներու հասանելի դառնալու անհրաժեշտութիւնը սուրիահայ մամուլի ծառայութեան կոչուած անհատներէն ու անոնց շրջանակներէն կը պահանջէ լրագրական մարդուժի պատրաստութեան ծրագրուած աշխատանք` արհեստավարժ ու ժամանակի պահանջներուն հետ քայլ պահող աշխատակիցներու փաղանգը ընդլայնելու համար:

Նման մարդուժի մը պատրաստութեան տուեալները առկայ են, յատկապէս` սուրիական տեղեկատուական դաշտին արձանագրած զարգացումներուն լոյսին տակ, համեմատած` նախապատերազմեան շրջանի սուրիական լրատուամիջոցներուն ու ընդհանրապէս երկրի տեղեկատուական քաղաքականութեան պարզած վիճակին հետ:

Լրագրական ասպարէզ մուտք գործողը պէտք է քաջ իմանայ, որ թերթը անմիջական բեմն է մեր միջավայրի տագնապներուն եւ հետաքրքրութիւններուն, մեր կեանքին հայելին է ան: Հետեւաբար մամուլի ծառայութեան կոչուած ոեւէ լրագրող հասարակութեան մօտ պէտք է ըլլայ`  կարենալ ներկայացնելու համար անոր առօրեան ու ձգտումները: Ան պիտի ունենայ վերլուծող միտք եւ անկաշկանդ արտայայտուելու կարողութիւն եւ կարելիութիւն:

Ինչպիսի՞ տուեալներ, սակայն, կ’երաշխաւորեն լրագրողին արդիւնաւէտ ու անկաշկանդ գործունէութիւնը:

Առաջին տուեալը մասնագիտական մօտեցումն է` հեռու շնչատ խանդավառութեան պատճառով լրագրական դաշտ ուղղուելու պատեհապաշտութենէն:  Երկրորդը` լեզուի կատարելագործումն է աստիճանաբար թերթին մէջ գրելու ոճ եւ հմտութիւն ձեռք բերելու համար:

Երրորդը` մասնակցութիւնն է համայնքի ընկերային, ազգային եւ քաղաքական կեանքին` հետեւելու անոր զարկերակին ու պատասխանատուութեամբ մօտենալու լրագրական ասպարէզին: Իր անմիջական առօրեայէն հեռու գործող լրագրողը չի կրնար լոյսին բերել իր իսկ հասարակութեան տագնապներն ու իղձերը:

Չորրորդը` ազատ մտածելու, արտայայտուելու եւ գործելու կարելիութիւնն է: Լրագրողին առարկայութիւնն ու անկեղծութիւնը, ազատ խօսքի հաւաստիութիւնը մեծապէս կախուած են ազատ մտածելու, արտայայտուելու եւ գործելու իր կարողութենէն:

Լրագրական դաշտը ընդարձակելու, զայն արհեստավարժ մարդուժով հարստացնելու ծրագրաւորումը, վերականգնումի մեր աշխատանքներուն զուգահեռ, նոր աւիշ պիտի հայթայթէ սուրիահայ մամուլին ընդհանրապէս:

Չկայ ընթերցող, չկայ գրող» խօսքերը կրկնելով`  ձեռնածալ մնալը անհեթեթութիւն է պարզապէս: Դարուս սրընթաց զարգացումին մէջ անգամ պատասխանատու խօսքն ու վերլուծող միտքը անփոխարինելի արժէքներ են: Էականը ընթերցողներու մտքին ու ճաշակին գոհացում տալն ու գրողը քաջալերելն է:

Մամուլի օրուան առիթով կը շնորհաւորենք այս ասպարէզին ծառայող բոլոր նուիրեալները` աշխատանքի նոր թափ ու կորով մաղթելով անոնց: