«ԱԼԻՔ» ՕՐԱԹԵՐԹԻ ԳԼԽԱՒՈՐ ԽՄԲԱԳԻՐ
ԴԵՐԵՆԻԿ ՄԵԼԻՔԵԱՆ
Փաստ է, որ ժամանակին Մեծն Յովհաննէս Շիրազը խորհրդային «Երկաթէ վարագոյր»-ը արհամարհելով` հայրենի շնչի իր իմաստալից գնահատականն է տուել 1983 թ. յուլիսի 27-ի լիզպոնեան հերոսական սխրանքի մասին… Դա, ինչ խօսք, նաեւ այն փաստի արձանագրումն է, որով բանաստեղծը պատգամել է սփիւռք-Հայաստանի (դեռ այն ժամանակ` հոգեմտաւոր) միասնութեան փրկարար խորհուրդ-արժէքի հեռանկարայնութիւնը…
Հեռանկարն այդ այսօր, ահա, իրողութիւն է ու իր արդիական ձեւակերպումն է ստացել «Հայաստան-Արցախ-սփիւռք» եռամիասնութեան ռազմավարական-նպատակային բանաձեւումով:
Ասել է, թէ, փոխաբերական իմաստով, ինչպէս թումանեանական, իսահակեանական, այնպէս էլ չարենցեան, սեւակեան ու տուեալ դէպքում` շիրազեան կենարար շունչը կա՛յ, բայց եւ հարկաւոր են անընդհատ դա ներշնչելու- կենսաւորելու կոչուած մերօրեայ շնչաւորողներ… յատկապէս երբ վերջիններս օժտուած են 25-ամեայ պետական թէեւ ոչ լիարժէք կայացած մտածողութեամբ ու կարգուսարքով:
… Յաջորդ տարի լիզպոնեան իմացեալ մահով յաւերժացած հինգ հերոսների նահատակութեան 35-րդ տարին է, որն համընկնելու է հայոց պետականութեան փառապանծ անկախութեան 100-րդ տարեդարձին:
Նորովի շունչ ու խորհուրդ է հարկաւոր հաղորդել լիզպոնեան իգիթներին, որոնք արհամարհեցին մահը` յանուն նոյն պետականութեան վերականգնման սուրբ գաղափարի…
Իսկ այդ գաղափարի առարկայացման ու ներշնչման աղբիւրը դա յաւերժահոս երախտայուշ Եռաբլուրում վեր խոյացող Լիզպոնի հինգի յուշապարիսպն է կարող լինել` մակագրուած նոյն շիրազեան պատգամով…