ԱՆՆԱ ԳԷՈՐԳԵԱՆ
Իւրաքանչիւր ժողովուրդի կեանքը բնութագրող ամենաազնիւ ու հարուստ բնագաւառներէն է երգարուեստը: Հայ երգը ունի հազարամեակներու պատմութիւն` ընդգրկելով հոգեւորէն մինչեւ աշուղական, ժողովրդականէն` հայրենասիրական, դասականէն` քաղաքային ֆոլքլոր եւ այլն: Մեզի հասած հայ անուանի եւ կամ անանուն հեղինակներու երգարուեստին մէջ արտացոլուած են թէ՛ իրենց ոճը, անհատական ձայնը, տարաբնոյթ ներքին մղումները, եւ թէ՛ տուեալ ժամանակաշրջանը բնորոշող գեղագիտական ըմբռնումները, բարքերն ու սովորոյթները:
2015 թուականին Պոլսոյ մէջ լոյս տեսաւ «Մեղեդի» ձայնագրեալ-պատկերազարդ երգարանը, որ պատրաստուեցաւ երաժիշտ, երգիչ Արթիւր Պաղտասարեանի կողմէ: Գիրքին հրատարակութիւնը իրականացած է Պետրոս Ռոպէր-Անժէլ Գազանճըօղլուներու մեկենասութեամբ` ի յիշատակ իրենց հանգուցեալ հօր` Սամուէլ Գազանճըօղլուի եւ եղբօր` Կարպիս Պոյաճեանի:
Սոյն հատորի լոյս ընծայման մեծապէս օժանդակած է պատրիարքական աթոռի հրատարակութեան յանձնախումբը: Երգարանը նուիրուած է հայ տպագրեալ գիրքի 500-ամեակին եւ մեծ երգահան Սիրվարդ Գարամանուկի ծննդեան 100-ամեակին:
«Մեղեդի» երգարանի առաջին բաժինին մէջ տեղ գտած են տարբեր ժամանակաշրջաններու եւ ոճերու շուրջ վեց տասնեակ երգեր, ապա երկլեզու` հայերէն-անգլերէն ծանօթ եւ կամ քիչ ծանօթ «Յօրինողներու կենսագրականներ», յաջորդիւ` «Հայկական նուագարաններ», ապա «Տառադարձութեան ցուցակ», եւ «Յատուկ շնորհակալութիւն» բաժինները:
Սոյն երգարանը առանձնայատուկ է այն առումով, որ կան նաեւ երգերու ձայնանիշները: Առանձնայատկութիւն մը, որ մինչ այս Թուրքիոյ մէջ չէր եղած:
«Յօրինողներու կենսագրականներ» բաժինին մէջ , յայտնի անուններու կողքին, ներկայացուած են նաեւ այն հեղինակները, որոնք հայ երաժշտութեան առընթեր իրենց ներդրումը ունեցած են նաեւ միջազգային երաժշտութեան զարգացման գործին մէջ:
Երգերը իրենց ոճով, ժամանակագրական ու աշխարհագրական առումներով տարբեր են` միջնադարէն մինչեւ մեր ժամանակները, հոգեւորէն (Ներսէս Շնորհալի` «Առաւօտ լուսոյ») մինչեւ աշուղական (Սայաթ Նովա` «Քամանչա»), դասական (Ռոմանոս Մելիքեան` «Վարդ») հեղինակային (Ռ. Հախվերդեան` «Իմ փոքրիկ նաւակ»), ժողովրդական («Սիրուն թռչնիկ»), գուսանական (Գուսան Շահէն` «Խռոված սէր»), մանկական (Սիրվարդ Գարամանուկ` «Սոլֆեժի դաս»): Կան նաեւ քանի մը երգեր, որոնց դաշնաւորումը կատարած է Արթիւր Պաղտասարեան` «Գարուն», «Երազ», «Լուսնեակ գիշեր», «Հինկալա»:
Գիրքին կողքի նկարները պատրաստած են արուեստագէտներ Վահէ Պէրպէրեան` գեղեցիկ ծիրանի ծառ նկարով եւ Ատիս Զարեան` «Կոմիտաս վարդապետ մանուկներու հետ» նկարով: Ձեւաւորումը կատարած է արուեստագէտ Սելին Պետիկեան:
«Մեղեդի» երգարանին օգնութեամբ հայկական երգը կը թափանցէ հայ ընտանիքներէ ներս, օգտակար կ՛ըլլայ ինչպէս ուսուցիչներուն, այնպէս ալ երեխաներու, երիտասարդներու ու չափահասներու համար: Ձեռք բերելով այս երգարանը, իւրաքանչիւր հայ ուղղակիօրէն կ՛առնչուի հայ երգարուեստի հարուստ ու բազմաոճ բնագաւառին, հայեացքը կ՛ուղղէ հայ բազմադարեան մշակոյթի արմատներուն եւ անոր ճիւղերուն:
21 յունուար, 2016