Սա Պաշտօնների Վերաբաշխում Չէ, Սա Քաղաքական Համագործակցութիւն Է

Սա պաշտօնների վերաբաշխում չէ, սա քաղաքական համագործակցութիւն է ծրագրերի, անելիքների, նպատակների շուրջ, պաշտօնները տասներորդական հարց են. «Շանթ» հեռուստաընկերութեան եթերում, հիւրընկալուելով Արամ Աբրահամեանին` երէկ յայտարարեց ՀՅԴ ԳՄ ներկայացուցիչ Աղուան Վարդանեանը:

Խօսելով ՀՅԴ-ՀՀԿ բանակցութիւնների մասին` նա նախ մանրամասնեց, որ մինչեւ այս պահը դրանք ընթացել են ՀՀԿ եւ ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսեանի եւ ՀՅԴ Բիւրոյի ներկայացուցիչ Հրանդ Մարգարեանի միջեւ: Վարդանեանը, ինչպէս բազմիցս է նշել, եւս մէկ անգամ շեշտեց, որ մամուլի պատկերացումները բանակցութիւնների վերաբերեալ թիւր են, դրանք էլ ներկայացւում են հանրութեանը:

«Մենք առաջարկել ենք մի շարք խնդիրներ, որոնք վերաբերում են ե՛ւ քաղաքական համակարգի բարեփոխմանը` սահմանադրութիւն, Ընտրական օրէնսգիրք եւ այլն, ե՛ւ ընկերային-տնտեսական առկայ խնդիրներին, նաեւ` արտաքին քաղաքական խնդիրներին: Նպատակը մէկն է` երկրում որակական փոփոխութիւնների թափ առաջացնել: Ես կարծում եմ, որ առաջիկայում կը լինեն նաեւ հրապարակային յայտարարութիւններ յստակ անելիքների մասին: Համագործակցութեան ցանկացած ձեւաչափ ենթադրում է ինչ-որ համագործակցութեան մեքանիզմներ` ինչպէ՞ս ենք քննարկումներ անելու, ինչպէ՞ս ենք որոշումներ կայացնելու, ինչպէ՞ս ենք փոխզիջումի գալու եւ այլն: Սա նոյնպէս ենթադրում է աշխատանք: Եւ միայն վերջում արդէն խօսքը վերաբերում է յստակ ոլորտների պատասխանատուութեանը», ասաց Վարդանեանը:

Զրոյցը ներկայացնում ենք հարցուպատասխանի տեսքով:

ՀԱՐՑՈՒՄ.- Ենթադրենք` Արագածոտնի մարզպետի պաշտօնը ինչո՞վ է նպաստելու այդ խնդիրների լուծմանը:

ՊԱՏԱՍԽԱՆ.- Եթէ վերցնենք մի հարցը, բոլորից կտրենք, կարող է նման հարց առաջանալ: Բանակցութիւնները երկու կողմերի միջեւ են, քննարկւում է պատասխանատուութեան խնդիրը, այնպէս չէ, որ Դաշնակցութիւնն ասում է` ես կը վերցնեմ միայն այս-այս ոլորտները, եթէ` չէ, ուրեմն` չէ: Ասում ենք` մենք այս արժէքներն ունենք, ուզո՞ւմ էք միասին անենք: Սիրո՛վ: Եւ դրա համար մենք առաջարկում ենք այս-այս պատասխանատուութիւնները: Միւս կողմն ասում է` հնարաւոր է սա, հնարաւոր չէ սա, սա կարելի է, սա չի կարելի: Այնպէս որ, սրանք երկու կողմի բանակցութիւններ են եւ վերջնագրերով չեն ընթանում: Սա խորքային, դանդաղ աշխատանք է:

Հ.- Օրինակ` կրթութեան եւ գիտութեան ոլորտը: Դուք ասացիք, որ ուզում էք ծաղկեցնե՞լ այդ ոլորտը, եւ ձեզ ասացին` այո՞:

Պ.- «Ծաղկեցնել» բառը որտեղի՞ց: Գիտէք` մենք հրաշալի հասկանում ենք այսօրուայ մեր խնդիրները: Մանաւանդ այս ժամանակաշրջանում գիտէք` ի՛նչ տնտեսական ծանր վիճակի մէջ ենք` հազար հարցերով պայմանաւորուած: Եւ մտածել, որ սա մէկ օրում հնարաւոր է կամ մէկ տարում հնարաւոր է ծաղկեցնել, չէ՛, բայց կայ նաեւ մարդուժի խնդիր, փորձառութեան խնդիր, աշխատանքի խնդիր: Այնպէս որ, ես կարծում եմ` մեր մասնակցութիւնը որոշակի ոլորտներում կարող է նոր որակ հաղորդել կառավարութեան արդիւնաւէտութեանը: Դա վերաբերում է ե՛ւ մարզերին, ե՛ւ նախարարութիւններին:

Հ.- Փորձառութեան վերաբերեալ: Կարո՞ղ է արդեօք պատահել, որ հին  մարդուժը գայ, այսինքն չորրորդ անգամ Լեւոն Մկրտչեանը նշանակուի կրթութեան եւ գիտութեան նախարար:

Պ.- Չեմ բացառում, ինչպէս արդէն ասուել է մի քանի անգամ: Այսօր Լեւոն Մկրտչեանը եւս պատասխանել է հարցերին:

Հ.- Նախորդ փորձի վերաբերեալ: Դուք արդէն մէկ անգամ կամ երկու անգամ ունեցել էք նախարարական պաշտօններ: Դա բեկումնային եղե՞լ է մեր երկրի պատմութեան մէջ:

Պ.-  Կարծում եմ, որ մեր նախորդ փորձն իսկապէս դրական է եղել: Յատկապէս 2000-ական թուականների սկզբին գործօնները բազմաբնոյթ էին, եւ տնտեսական զարգացում կար, ժողովրդագրական պատկերը դրական լուծումներ էր ցոյց տալիս: Անպայման դրական է եղել: Սկզբունքային անհամաձայնութիւններն էին համախմբումից դուրս գալու` մեր պատճառը: Ես կարծում եմ, որ մեր փորձառութիւնը միայն կ՛օգնի: Մարդ սովորում է նաեւ անցեալի դասերից:

Հ.-  Անցեալի տարաձայնութիւններն այլեւս չկա՞ն` հայ-թուրքական յարաբերութիւնների մասով:

Պ.-  Հայ-թուրքականի մասով մենք ասել ենք, որ դրանք արդէն մեռած են: Հանրապետութեան նախագահը յայտարարութիւն արեց, որ Ցեղասպանութեան խնդիր ունենք, հայրենազրկում է սա, երկրորդ` որ Հայաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ կայ սահմանների խնդիր, եւ երրորդ` որ Ղարաբաղի հարցը որեւէ կերպ չի կարող առնչուել այս խնդրին: Դրանից յետոյ եղաւ Սահմանադրական դատարանի վճիռը:

Հ.- Դուք բաւարարուա՞ծ էք:

Պ.- Մենք բաւարարուած չենք: Մենք այսօր էլ գտնում ենք, որ այդ ձեւական ստորագրութիւնը, որ մնացել է արձանագրութիւնների տակ, պէտք է ետ կանչել: Մենք համոզուած ենք, որ այդ արձանագրութիւնները մեռելածին են:

Հ.- ԵՏՄ-ի մասով փոխհասկացողութիւն ունէ՞ք ՀՀԿ-ի հետ:

Պ.- ԵՏՄ-ի հետ կապուած մեր մօտեցումները յայտնի են, մենք քուէարկել ենք ԱԺ-ում: Այնպէս չէ, որ մենք բացառմամբ ենք առաջնորդւում: Մենք կողմնակից ենք Եւրոմիութեան հետ ամենասերտ համագործակցութեան, մենք նաեւ կողմնակից ենք յարաբերութիւններ զարգացնելուն այս ռազմավարական գործընկերոջ հետ: Այստեղ ուղղակի անջրպետ դնել` կա՛մ այս կողմ, կա՛մ այն կողմ, ճիշդ չէ, բայց Դաշնակցութիւնն անվերապահօրէն կողմնակից է ՀՀ-ի ինքնիշխանութեանը, եւ ՀՀ-ի անկախ պետականութիւնը մեզ համար բարձրագոյն արժէք է:

Հ.- Դուք եղել էք աշխատանքի եւ ընկերային հարցերի նախարար: Ձեր` նախարար լինելու շնորհիւ թոշակառուների, ծերերի կեանքը բարելաւուե՞ց: Եթէ դուք չլինէիք, եթէ դաշնակցական չլինէր, նոյնը կը լինէ՞ր, թէ՞ աւելի լաւ կամ աւելի վատ:

Պ.- Ինձ համար դժուար կը լինի դատել: Մի բան ակնյայտ է, որ այդ տարիներին էական, արմատական փոփոխութիւններ են եղել բոլոր այդ ոլորտներում: 5 հազար դրամ աշխատավարձը դարձել է 25 հազար դրամ: Մեր աշխատանքն արդիւնքներ ունեցել է: Ես արդէն ասացի, որ երկրում տնտեսական վիճակն այլ էր, հնարաւորութիւններն այլ էին, պիւտճէն համալրւում էր, այլ պայմաններ կային: Բայց որ Դաշնակցութիւնը դրական դեր է խաղացել այդ համախմբական կառավարութեան մէջ, ես միանգամայն համաձայն եմ:

Հ.- Ինչո՞ւ էք նախարարութիւններ վերցնում ընտրութիւններից առաջ, համախմբական կառավարութիւն կամ դաշինք են կազմում ընտրութիւններից յետոյ:

Պ.- Շատ տրամաբանական է: Մենք բազմիցս յայտարարել ենք: Բայց ինչո՞ւ էք նախարարութիւններ վերցնելն անընդհատ ասում: Մենք գիտակցում ենք, որ դասական, բնական համախմբական նախարարութիւններ ձեւաւորւում են ընտրութիւններից յետոյ, երբ որեւէ քաղաքական ուժ չի կարող միայնակ կառավարութիւն կազմել եւ կարիք ունի այլ ուժերի աջակցութեան: Ցաւօք, Հայաստանում այդպիսի փորձառութիւն գրեթէ չենք ունեցել, բայց մենք այսօր ունենք այլ խնդիր: Մենք այսօր ունենք նոր սահմանադրութիւն, որն անհրաժեշտ է կեանքի վերածել, այս սահմանադրութեան համար մենք պատասխանատու ենք եւ ուզում ենք երկրում դրական ակնկալիք առաջացնել հասարակութեան շրջանում: Ես վստահ եմ, որ հասարակութեան հատուած կայ, որը ցանկացած պարագայում դժգոհելու է, հայհոյելու է, չի համաձայնելու եւ այլն: Մենք գտնում ենք, որ այսօր ուժերի միաւորումը եւ, միմեանց հետ կիսելով, պատասխանատուութիւնն աւելի արդիւնաւէտ կարող է լինել: Միշտ էլ մէկ խելքը լաւ է, բայց երկուսն աւելի լաւ է, միշտ ճշմարտութիւնը գտնւում է բանավէճի, համաձայնութիւնների դաշտում:

Հ.- Յատկապէս կրթութեան եւ գիտութեան նախարարութիւնը վերցնելով` արդեօք մանկապարտէզների, դպրոցների լծակները չե՞ն օգտագործուի ընտրութիւնների ընթացքում:

Պ.- Ես ձեզ խորհուրդ կը տամ, մեր լրատուական ամբողջ դաշտին` առհասարակ, ուսումնասիրէք մեր փորձառութիւնը: Մեր ոչ մի նախարար այն ժամանակ որեւէ նախարարութիւնում նման կուսակցականացման գործընթաց չի ծաւալել երբեք: Կուսակցականացումը պետական աշխատանքում անթոյլատրելի է, ինչը արուել է մեծ ծաւալով: Ուսումնասիրէք Լեւոն Մկրտչեանի եւ Սպարտակ Սէյրանեանի աշխատած տարիները: Ես եկել եմ աշխատանքի առաւօտեան, գործակարգավարական խորհրդակցութիւն է եղել, երկու պայմանագրով ինձ մօտ եկել են փոխնախարարներ` մէկը` ՕԵԿ-ից, մէկը` Հանրապետականից, եւ տեսել եմ, որ առաջին օրը աշխատանքի եկած փոխնախարարները կամ առաջին անգամ խորհրդակցութեան եկածները, իրենց կուսակցութիւնների կրծքանշանները կպցրած, նստած են: Ես նրանց ասացի, որ ոտքի կանգնեն, դուրս գան սենեակից, հանեն իրենց կրծքանշանները, նոր գան, նստեն: Մինչեւ ժամը վեցը` աշխատանքի աւարտը, կուսակցութիւն չկայ, եւ դա եղել է մեր բոլոր ղեկավարած նախարարութիւններում:

Հ.- ՀՀԿ-ի պարագայում նո՞յնն է լինելու:

Պ.- Անշո՛ւշտ: Պետական ծառայութեան մէջ կուսակցականութիւնն ամենավատ ազդեցութիւն է ունենում:

Հ.- Նրանք հարսանիք են գնում իրենց կրծքանշաններով:

Պ.- Դա իրենց խնդիրն է: Ձեզ մօտ գալիս եմ առանց կուսակցական կրծքանշանի եւ հարսանիքի էլ եմ գնում այդպէս:

yerkir.am