ՏՈՔԹ. ՎԱՐԴԳԷՍ ԱՐԶՈՒՄԱՆԵԱՆ
Տակաւին քանի՞ զոհ պիտի տանք թշնամիին: Քանի՞ Վաչէ Չիլինկիրեաններ եւս: Մեր տղոց արիւնը ձրի չէ: Մեր տղաքը ծնողք ունին, ընտանիք ունին, մայր ունին իրենց վրայ լացող: Եթէ զէնք կամ այլ արդիական միջոցներ չունինք, պէտք է իսկոյն գտնենք, եթէ դրամ չունինք զանոնք գնելու, պէտք է դրամ ճարենք, եթէ դրամ ճարելու միջոցը չունինք, պէտք է անօթի մնանք եւ մեր հացի լուման իրենց ղրկենք:
Պատերազմը իր օրէնքները ունի, մեր ֆետայիները լաւ գիտէին այդ օրէնքները, եւ մեր պատմութեան էջերը ամբողջ սխրանքով ու դիւցազներգութեամբ լեցուն են: Ան, որ մեր տղոց եղունգին կը դպչի, կը ստանայ պատասխանը: Եկէք ամէն բանէ առաջ մեր սահմանները ամրապնդենք, մեր բանակը հզօրացնենք եւ մեր թշնամին դողացնենք: Մենք ըլլանք մեր տղոց ճակատագրին տէրը: Թշնամին քեզ չի յարգեր, եթէ խիզախ եւ անսասան չըլլաս: Ուրիշ պետութիւններէ դաս պէտք չունինք առնելու, բայց գէշ չ՛ըլլար, եթէ իրապաշտ ըլլանք եւ նկատի առնենք, թէ անոնք ինչպէ՛ս տէր կը դառնան իրենց զինուորներուն: Արդեօք ոեւէ ուրիշ պետութիւն պիտի ընդունի՞ նոյն արարքը իր զինուորներուն հանդէպ: Մենք ալ միջոցը պէտք է ճարենք մեր տղաքը պաշտպանելու: Պատերազմի օրէնքը մեզ կը պարտադրէ երեք նկատումներ` հայրենասիրութիւն, խիզախութիւն եւ դրամ: Հայրենասիրութեամբ եւ խիզախութեամբ մեր տղաքը դաս կու տան համայն աշխարհին, բայց եթէ դրամը ճիշդ կերպով չծախսուի մեր տղոց պաշտպանութեան համար, անոնք դիւրաւ թիրախը պիտի դառնան թշնամիին փամփուշտին: Իսկ եթէ ըսենք, որ դրամ չունինք, ուրեմն ամէն գնով այլ երկրորդական ծախսերը պէտք է սառեցնենք եւ զարգացնենք պաշտպանութեան կէտը:
Սփիւռքի մէջ հանգիստ եւ ապահով նստած յանցաւոր ենք, եթէ մեր ձեռքերը ծալլած անտարբեր մնանք, յանցաւոր ենք, եթէ զբաղած ենք սոսկ ցաւակցութիւններ ստանալով կամ յայտնելով. պէտք է գործի անցնինք, պէտք է իսկոյն դրամ ղրկենք, որ մեր սահմանապահ եղբայրը վտանգէ փրկենք:
Ա՛յս է հրամայականը այսօր, ա՛յս է պատգամը 800 տարուան արեամբ գրուած մեր պատմութեան: