ՍԵՐԺ ՄՈՒՐԱՏԵԱՆ
Անցեալ տարուան դեկտեմբեր ամսուն Համազգային հայ կրթական եւ մշակութային միութեան Կեդրոնական վարչութիւնը հրապարակեց լուր մը, որուն մէջ կը յայտարարէր դրամահաւաք` ի նպաստ «Լալա ու Արա. մանկապատանեկան դաստիարակչական խաղերու ծրագիրին, նպատակ ունենալով անվճար դարձնել զայն: Այս հանգանակութիւնը պարզ եւ սովորական դրամահաւաքէն անդին կ՛երթար: Կազմակերպիչները կրնային անշուշտ հայ բարերարներուն դիմել` առանց ամենադոյզն մտահոգութիւնն ունենալու ծրագիրի յաջողութեան հետ կապուած, սակայն անոնք ուզեցին ժողովուրդին ուշադրութեան եւ գիտակցութեան յանձնել փոքրիկները հայ շունչով եւ ոգիով մեծցնելու եւ դաստիարակելու խիստ կարեւորութիւնը` հաւատալով, որ մեր ազգի զաւակները ամենայն յանձնառութեամբ եւ նախանձախնդրութեամբ հրամցուած առիթը կ՛օգտագործեն եւ իրենց անվերապահ մասնակցութիւնը կը բերեն:
Պէտք է նշել, որ դրամահաւաքը մէկ շունչով չանցաւ, եւ մէկ օրուան մէջ կարելի չեղաւ պահանջուած գումարը գոյացնել, բայց եւ այնպէս «արդիւնքը կարեւոր է», կ՛ըսեն, եւ այս պարագային արդիւնքը փայլուն եղաւ: Հայ ազգի զաւակները անսացին իսկապէս սրբազան նկատուող նպատակի մը համար հրապարակուած կոչին եւ իրենց համեստ ներդրումներով հայ փոքրիկներուն մայրենիին կապուած մնալու եւ հայերէնով մեծնալու հրաշալի կարելիութիւնը ընծայեցին: Ցարդ պատրաստուած երեք խաղերը արդէն իսկ անվճար տրամադրելի դարձան փոքրիկներուն:
Այս ոգեւորիչ երեւոյթը աչքի առաջ ունենալով` կ՛ուզեմ ըսել հետեւեալը. այսօր հայ լրատուամիջոցներէն յաճախ կ՛իմանանք, գաղութներուն մէջ ըլլայ կամ Հայաստան, զանազան ծրագիրներուն յաջողութեան մասին, սակայն անոնց յաջողութիւնը շատ յաճախ կ՛ըլլայ բարերարներու մասնակցութեամբ եւ ներդրումով: Դրական եւ գնահատելի երեւոյթ է ասիկա, սակայն ինչո՞ւ ժողովուրդի զաւակներս յաճախ հանդիսատեսի հանգամանքով կը ծափահարենք ազգային ձեռքբերումները` առանց մեր դերակատարութիւնը ունենալու: Կեանքի մէջ անգամ մը նոյնիսկ մտածեցի՞նք, որ պէտք է, չէ՞, հարուստներ ըլլանք մեր նիւթական ներդրումը կատարելու այս կամ այն ծրագիրի յաջողութեան համար: Իւրաքանչիւր գիտակից հայ մարդ, ազգի յաւերժութեան հաւատացող հայ, եթէ ամսական դրութեամբ հինգէն տասը տոլար տրամադրէ, տարեկան ի՜նչ գումարներ կրնանք գոյացնել: Այո՛, մենք տարիներ առաջ հիմնուած եւ ցարդ գործող հիմնադրամներ ունինք, սրտաբուխ անձնական նուիրատուութիւններ կատարող հայորդիներ ունինք, բայց եւ այնպէս մեծագոյն դրամագլուխը կը մնայ ազգը:
Օրինակ` անցեալ տարի Լիբանան իմ այցելութեան ժամանակ, երբ Պուրճ Համուտի թաղերուն մէջ կը շրջէի, Արագածի Ժողովրդային տան քովէն անցնելով` ներս մտայ եւ տեսայ, որ ակումբի արտաքին եւ ներքին մասերը բաւական հինցած եւ մաշած վիճակ ունին եւ նորոգութեան կը կարօտին: Ինչո՞ւ անտարբեր ենք: Ինչո՞ւ այսքան ծառայութիւն մատուցած ակումբին վիճակը բախտին կը ձգենք:
«Կուսակցութիւնը կը նորոգէ», կ՛ըսենք թերեւս: Սակայն մեր կուսակցութիւնը միլիառաւոր հաշիւներ չունի ամէն կողմ եւ ամէն տեղ նիւթական յատկացումներ կատարելու, անոր գանձանակը չափ ու սահման ունի: Սփիւռքի մէջ չունինք համապատասխան պետական գերատեսչութիւններ եւ կառոյցներ, որպէսզի անոնք նորոգութեան պատասխանատուութիւնը ստանձնեն:
Հետեւաբար, մենք` ժողովուրդի զաւակներս պատասխանատուութեան բաժին ունինք մեր ազգային կառոյցները կանգուն պահելու առումով: Վստահ եմ, որ ունինք ոչ միայն կուսակցական, այլ նաեւ եկեղեցական, կրթական եւ այլ ազգային կառոյցներ, որոնք նորոգութեան եւ բարեզարդման կարիքը ունին: Հետեւաբար, եթէ «Հինգ տոլարի» կամ «Տասը տոլարի» հիմնադրամը հիմնուի, եւ անոր հիմնադիրները նուիրեալ եւ գաղափարապաշտ մարդիկ ըլլալով` կարենան այդպիսի ձեւով ներկայացնել հիմնադրամին նպատակը եւ առաքելութիւնը, որ մեր ազգի զաւակներս հաւատանք, որ մեր իւրաքանչիւր հինգ կամ տասը տոլարի ներդրումով հայ ազգը կորուստէ փրկելու եւ դէպի յաւերժութիւն առաջնորդելու պիտի ըլլանք, կը նշանակէ, որ վերջին տարիներու մեծագոյն յաղթանակը արձանագրած կ՛ըլլանք մեր ազգային պահանջատիրութեան ճամբուն վրայ, քանի որ գոյացած գումարներով ո՛չ միայն նորոգութիւնները եւ բարեզարդումները կը կատարենք, այլ ի վիճակի կ՛ըլլանք նոր ծրագիրներ մշակելու եւ ի գործ հանելու, ազգային ընթացքի շարունակութիւնը ապահովելու եւ անվախ ու ինքնավստահ քալելու մեր ազգային մեծագոյն երազին ընդառաջ:
Անշուշտ կան մարդիկ, որոնք հարց պիտի տան, թէ անոնց յատկացուած դրամները ճշդուած նպատակին պիտի հասնի՞ն թէ՞ տեղ մը պիտի կորսուին: Իրաւունք ունին, արդար հարցում մըն է, սակայն եթէ հիմնադրամը տեղեակ պահէ հասարակութիւնը ընթացիկ գործունէութեան մասին եւ տարեկան տեղեկագիրով հաշիւ տայ ժողովուրդին կատարուած աշխատանքներուն մասին, ալ ի՞նչ ապացոյց: Ուրեմն, եթէ կը հաւատանք մեր ազգային կառոյցներու գործունէութեան ճշմարտութեան, եթէ կ՛արժեւորենք մեր նուիրեալներուն եւ նահատակներուն ազգային ծառայութիւնները եւ, ի վերջոյ, եթէ մենք զմեզ ատակ կը զգանք իւրացնելու անոնց` մեզի ձգած աւանդը, պէտք է գիտնանք մեր միջոցներով եւ մեր մասնակցութեամբ կանգուն պահել մեր կառոյցները, ուր վաղուան կուսակցականներ, մտաւորականներ, հոգեւորականներ եւ պարզապէս գիտակից ազգայիններ պիտի պատրաստուին: Միայն բարերարներ կոչուած չեն ազգային ծառայութիւններ մատուցելու, այլ նաեւ ազգի պարզ զաւակներս մեր համեստ դրամները քով-քովի բերելով` կրնանք հրաշալի նախաձեռնութիւններ ի կատար ածել: Եւ կը հաւատամ, որ կրնանք իւրաքանչիւրս այս համեստ ներդրումը կատարել: Չէ՞ որ գարեջուր խմելու կամ ալ ուրիշ վայելքներուն համար ամսական աւելի մեծ գումարներ կը ծախսենք:
Հաւանաբար շատերը այս յօդուածը կարդալով` զիս խենթի տեղ պիտի դնեն, բայց ես չեմ նեղուիր երբեք, քանի որ կը նախընտրեմ երազով խենթ ըլլալ, քան` հաւատքը կորսնցուցած խելացի: